VÀI NÉT VỀ TỪ ĐƯỜNG TAM TIẾN SĨ, XÃ AN THÁI, HUYỆN AN LÃO – HẢI PHÒNG

VÀI NÉT VỀ TỪ ĐƯỜNG TAM TIẾN SĨ, XÃ AN THÁI, HUYỆN AN LÃO – HẢI PHÒNG

Từ đường Tam Tiến sĩ, thực chất là Từ đường của dòng họ Nguyễn - là một công trình kiến trúc cổ thuộc làng Thạch Lựu, tổng Đại Phương Lang, huyện An Lão, phủ Kinh Môn, xứ Hải Dương. Nay là làng Thạch Lựu, xã An Thái, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng. Từ đường được khởi dựng từ cuối thế kỷ XVI do học trò, sĩ phu địa phương cùng con cháu xây dựng. Từ đường thờ ba cha con họ Nguyễn đều đỗ Tiến sĩ, đó là: Nguyễn Kim, Nguyễn Chuyên Mỹ và Nguyễn Đốc Tín - Đây là trường hợp duy nhất ở thành phố Hải Phòng có 3 cha con, anh em là nhà khoa bảng. Năm 1514, Nguyễn Kim đỗ Đệ Tam giáp Đồng Tiến sĩ, làm quan thời Mạc chức Hiến Sát Xứ. Nguyễn Đốc Tín đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ, làm quan đến chức Thượng Thư, tước hầu. Nguyễn Chuyên Mỹ đỗ Đệ tam giáp Đồng Tiến sĩ, được thăng tước Văn đẩu hầu, làm quan đến chức Thượng Thư, có công giúp Mạc Đăng Dung lên ngôi vua… Trong chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, Từ đường Tam Tiến sĩ được dòng họ cho Bệnh viện Kiến An mượn dùng đặt khoa ngoại và hậu phẫu. Với những giá trị lịch sử, văn hóa và những đóng góp trong hai cuộc kháng chiến chống Thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, ngày 30/10/2001 Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng đã có quyết định 3040/QĐ-UBND công nhận Từ đường Tam Tiến sĩ xã An Thái, huyện An Lão là di tích lịch sử văn hóa. Ngoài Từ đường Tam Tiến sĩ, hiện phần mộ của Tiến sĩ Nguyễn Chuyên Mỹ ở xứ Mả Ráng thuộc cánh đồng làng Thạch Lựu vẫn được dòng họ chăm lo, hương khói. Tuy nhiên, trong quá trình hợp tác, phục vụ sảm xuất nông nghiệp, phần mộ của ông đã bị thu hẹp.

Qua nhiều lần tu bổ, tôn tạo, lần gần nhất vào năm 2001 chủ yếu là do con cháu trong dòng họ đóng góp, Từ đường Tam Tiến sĩ hiện nay quy mô vẫn rất nhỏ, hẹp, chưa tương xứng với công lao, đóng góp của Tam Tiến sĩ, thiếu sức thuyết phục nhằm giáo dục truyền thống hiếu học cho thế hệ trẻ và nâng tầm giá trị của di tích.

Đây là trường hợp ít gặp trong lịch sử thi cử Hán học của nước ta và là trường hợp duy nhất ở Thành phố Hải Phòng, một nhà ba cha con cùng đỗ Tiến sĩ. Trong suốt cuộc đời làm quan và cả khi đã về trí sĩ, ba cha con Nguyễn Kim đã có những đóng góp nhất định cho đất nước về lĩnh vực văn hóa, tư tưởng và giáo dục. Việc bảo tồn, phát huy giá trị lịch sử; ghi nhận công lao, sự cống hiến và hiếu học của Ba cha con Tiến sĩ Nguyễn Kim là hết sức cần thiết, góp phần tôn vinh và phát huy tinh thần hiếu học tại địa phương, động viên thanh, thiếu niên tích cực học tập.

Khu tưởng niệm Tam Tiến sĩ được xây dựng sẽ cùng với Đền thờ Song nguyên Hoàng Giáp, nhà thơ yêu nước Lê Khắc Cẩn ở xã An Thọ và Đền thờ Trạng nguyên Trần Tất Văn, Tiến sĩ Trần Tảo ở xã Thái sơn sẽ góp phần quan trọng trong việc kế thừa, phát huy truyền thống hiếu học, phong trào khuyến học, khuyến tài của các thế hệ hôm nay và mai sau của huyện An Lão và của Thành phố Hải Phòng. Ngoài ra khu tưởng niệm Tam Tiến sĩ và các di tích trên địa bàn huyện An Lão sẽ cùng với Đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm (Vĩnh Bảo), Khu tưởng niệm Vương triều Mạc (Kiến Thụy), khu du lịch sinh thái Núi Thiên Văn (Kiến An) sẽ tạo thành một chuỗi du lịch khuyến học, vui chơi giải trí của thành phố, đồng thời giáo dục truyền thống hiếu học cho các thế hệ người địa phương nói riêng, tuổi trẻ Hải Phòng nói chung, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch, dịch vụ của huyện An Lão và thành phố Hải Phòng.

Hiện nay, Ủy ban nhân dân huyện An Lão đang đề nghị Ủy ban nhân dân thành phố cho phép được Lập dự án đầu tư, tu bổ, tôn tạo, nâng cấp di tích Khu tưởng niệm Tam Tiến sĩ, làng Thạch Lựu, xã An Thái, huyện An Lão. Dự kiến vị trí xây dựng tại trung tâm xã An Thái với diện tích khoảng 1ha trên khu vực canh tác của nhân dân. Tổng mức đầu tư khoảng 45 tỷ đồng, nguồn vốn dự kiến: ngân sách địa phương, thành phố: 28%, vốn huy động dòng họ, xã hội hóa: 72%.

Nguồn: haiphonggov.vn