Xã Kiến Hưng: Long trọng Kỷ niệm 484 năm Ngày mất Thái tổ Mạc Đăng Dung

 

Chiều 11/10, giữa không gian linh thiêng Di tích cấp Quốc gia đặc biệt Khu tưởng niệm các Vua Nhà Mạc, Đảng uỷ, HĐND, UBND, Uỷ ban MTTQ Việt Nam xã Kiến Hưng long trọng tổ chức Lễ Kỷ niệm 484 năm Ngày mất của Thái tổ Mạc Đăng Dung (22/8 năm Tân Sửu 1541 - 22/8 năm Ất Tỵ 2025). Dự lễ kỷ niệm có các đồng chí: Lê Tấn Cận - Thứ trưởng Bộ Tài chính; Thiếu tướng Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban an ninh & đối ngoại Quốc hội; Phạm Đăng Hưng - Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước Bộ Tài chính; Đỗ Mạnh Hiến - Phó Bí thư Thường trực Thành uỷ, Nguyễn Cao Lân - Phó trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo & Dân vận Thành uỷ; đại diện lãnh đạo một số sở, ban, ngành thành phố.

Đại biểu Hội đồng Mạc tộc có các đồng chí: Hoàng Văn Kể-Phó Chủ tịch Hội đồng Mạc tộc Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Mạc tộc thành phố Hải Phòng; lãnh đạo Hội đồng Mạc tộc Việt Nam; Hội đồng Mạc tộc Hải Phòng; Hội đồng Mạc tộc Cổ Trai và Hội đồng Mạc tộc các tỉnh, thành phố; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo huyện Kiến Thuỵ qua các thời kỳ; lãnh đạo các xã, phường, đặc khu trên địa bàn thành phố và đông đảo các tầng lớp nhân dân địa phương, du khách thập phương.

Kiến Hưng nay, Kiến Thụy, Dương Kinh xưa là vùng đất địa linh nhân kiệt. Trong lịch sử hình thành và phát triển hàng ngàn năm, nơi đây luôn để lại những dấu ấn đậm nét trong "trầm tích" văn hóa đặc trưng của con người miền biển đó là khát vọng, tầm nhìn, lòng quả cảm và sự tinh tế sâu lắng trên nền tảng, cốt cách của tinh thần trung hiếu, các giá trị chân, thiện, mỹ.

Các giá trị nêu trên không chỉ là những nét đặc trưng chung mà luôn gắn với những con người, sự kiện lịch sử, trong đó một nhân vật đã đi vào lịch sử đó là Thái tổ Mạc Đăng Dung, người sáng lập vương triều Mạc, một triều đại gắn liền với dòng chảy của lịch sử dân tộc.

Thái tổ Mạc Đăng Dung sinh ngày 23 tháng 11 năm Quý Mão (1483), mất ngày 22/8 năm Tân Sửu (1541). Ông sinh ra tại làng Cổ Trai, huyện Nghi Dương, phủ Kinh Môn, trấn Hải Dương (nay là làng Cổ Trai, xã Kiến Hưng, Hải Phòng). Thời trẻ, Mạc Đăng Dung có sức khỏe phi thường, tướng mạo khôi ngô, đi thi võ ở Kinh đô trúng đô lực sỹ được sung làm Túc vệ. Năm 29 tuổi (1511), ông được phong tước Vũ Xuyên Bá, đến năm 34 tuổi (1516) được cử làm trấn thủ Sơn Nam. Sau đó, ông được phong Thái Sư Nhân Quốc Công, rồi đến An Hưng Vương.

Vào đầu thế kỷ 16, triều chính rối ren, giặc giã nổi lên khắp nơi, trăm họ không yên, lầm than cực khổ. Trước sứ mệnh lịch sử, trước xã tắc giang sơn, Mạc Đăng Dung từ Cổ Trai đem quân về kinh đô dẹp loạn. Trước vận mệnh của đất nước, vua Lê Cung Hoàng viết chiếu nhường ngôi cho Mạc Đăng Dung. Ông lên ngôi Vua vào ngày 15/6 năm Đinh Hợi (1527) lấy niên hiệu là Minh Đức. Đến năm 1529, ông nhường ngôi cho con cả là Mạc Đăng Doanh - tức Mạc Thái Tông và lui về làm Thái thượng hoàng, xây dựng thành nhà Mạc tại vùng đất Hải Phòng ngày nay lấy tên là Dương Kinh, kinh đô thứ hai song song với kinh thành Thăng Long.

Vương triều Mạc, với vai trò là một chính quyền cai trị thực sự, tồn tại trong thời gian 65 năm và trải qua 5 đời vua: Mạc Đăng Dung (1527 - 1529), Mạc Đăng Doanh (1530 - 1540), Mạc Phúc Hải (1541 - 1546), Mạc Phúc Nguyên (1547 - 1561) và Mạc Mậu Hợp (1562 - 1592).

Trong 150 năm nắm quyền (65 năm với tư cách là một triều đại thống nhất tại kinh thành Thăng Long), Nhà Mạc đã xây dựng một triều đại thịnh trị có nhiều tư tưởng, cách làm tiến bộ, có nhiều đổi mới trong lịch sử các triều đại phong kiến Việt Nam trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, ngoại giao...

Dưới sự trị vì của các vua Nhà Mạc, ruộng đồng được khẩn hoang, làng mới được lập lên; các ngành nghề thủ công mỹ nghệ phát triển, như: Gốm sứ Bát Tràng, Chu Đậu. Thế kỷ XVI cũng là thời kỳ phát triển rực rõ của gốm hoa lam; giao thương buôn bán phát triển mạnh mẽ với sự hình thành những thương cảng ven sông, ven biển, tiêu biểu như: Phố Hiến, Dương Kinh, cảng thị ở Tiên Lãng, Hải Phòng, Trấn Sơn Nam hạ thuộc vùng Nam Định, Thái Bình…

65 năm trị vì của Nhà Mạc cũng là thời kỳ bờ cõi tạm yên, nhân dân được an lạc, thái bình. Phật giáo được phục hồi và phát triển; khoa cử được coi trọng nhất là tư tưởng "Dùng văn giáo mà rèn luyện nhân tài, sửa trường học để mở rộng nền giáo dục, ban học quy để cổ vũ lòng hăng hái...".

Triều Mạc đã tổ chức được tất cả 22 khoa thi, lấy đỗ 485 tiến sĩ, trong đó có 11 trạng nguyên. Xuất thân khoa bảng dưới triều Mạc, có nhiều nhân vật nổi tiếng như: Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, Giáp Hải, Hà Nhậm Đại, Hoàng Sĩ Khải...

Có thể khẳng định rằng, "Thái tổ Mạc Đăng Dung bằng tài trí văn võ song toàn, dùng võ công định đoạt thiên hạ, dùng nhân đức để trị quốc an dân, lấy văn giáo để rèn luyện nhân tài, lấy tư duy đổi mới để phát triển nông, công, thương, tín, xây dựng một xã hội đất nước giàu mạnh, ấm no", công lao của Thái Tổ Mạc Đăng Dung và Vương triều Nhà Mạc đối với tiến trình dựng nước và giữ nước của dân tộc ta là vô cùng to lớn.

Để ghi nhận công lao to lớn của Đức Thái Tổ và Vương triều Mạc, tháng 9/2009 Khu tưởng niệm Vương triều Mạc đã được khởi công xây dựng trên diện tích 10,5 ha. Đây là một trong những công trình trọng điểm chào mừng kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Năm 2016, Khu tưởng niệm các Vua nhà Mạc được xếp hạng Di tích lịch sử cấp thành phố; tên tuổi các Vua Nhà Mạc được đặt tên cho nhiều tuyến phố lớn trên địa bàn các tỉnh, thành cả nước.

Năm 2020, thanh Long đao (hiện lưu giữ tại Khu tưởng niệm Vương triều Mạc) là 1 trong 3 hiện vật được công nhận là Bảo vật Quốc gia cùng với Tượng Thái tổ Mạc Đăng Dung và Phù điêu Thái Hoàng Thái Hậu Vũ Thị Ngọc Toàn (hiện được thờ tại chùa Trà Phương, xã Kiến Thụy).

Và đặc biệt, rất vinh dự cho Nhân dân và cán bộ địa phương, dòng họ, ngày 17/1/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã ký Quyết định số 152/QĐ-TTg công nhận cụm di tích liên quan đến nhà Mạc ở Dương Kinh, huyện Kiến Thụy (cũ) (gồm 5 di tích: Khu tưởng niệm Vương triều Nhà Mạc, Từ đường họ Mạc, chùa Nhân Trai ở xã Kiến Hưng; đền chùa Hòa Liễu và chùa Trà Phương ở xã Kiến Thụy) là di tích quốc gia đặc biệt và trở thành 1 trong 5 di tích quốc gia đặc biệt của thành phố Hải Phòng. Điều này, một lần nữa khẳng định, Vương triều Mạc có vị trí quan trọng trong lịch sử, có những đóng góp tích cực, xứng đáng trong dòng chảy lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.

Cùng với sự phát triển của thành phố Cảng thân yêu; xã Kiến Hưng hôm nay đang đứng trước những cơ hội quan trọng trong sự phát triển; địa phương nằm trong Khu kinh tế phía Nam của Hải Phòng, một không gian phát triển mới để thành phố có thêm động lực cất cánh trong thời đại mới.

Trên địa bàn xã đang tập trung triển khai thực hiện 2 dự án lớn là xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Tân Trào (giai đoạn 1) có diện tích 226,79 ha, tổng mức đầu tư trên 4000 tỷ đồng; dự án Cụm công nghiệp Tân Trào, diện tích 49,79 ha với tổng mức đầu tư gần 800 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, tuyến đường giao thông huyết mạch nối tỉnh lộ 354 với đường bộ ven biển sớm đưa vào khai thác sử dụng sẽ kết nối xã với những trọng điểm kinh tế và huyết mạch giao thông quốc gia, thành phố như: hạ tầng khu dịch vụ, cảng biển Đình Vũ, Cảng Nam Đồ Sơn, khu thương mại tự do; tuyến đường sắt Lào Cai, Hà Nội, Hải Phòng, quốc lộ 5B…

Song song với đó, địa phương có yếu tố nội sinh quan trọng, đó là truyền thống lịch sử văn hóa với Dương Kinh rạng rỡ một thời, nơi phát tích "Cổ trai đế nghiệp"; có tiếng trống Kim Sơn đi vào lịch sử, nơi giành chính quyền đầu tiên của vùng Duyên Hải Bắc bộ; quan trọng hơn là yếu tố con người mới hôm nay với những khát vọng, tầm nhìn, tinh thần đoàn kết, nỗ lực vượt khó mong muốn xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh gắn với yêu cầu xây dựng mô hình xã hội chủ nghĩa, con người xã hội chủ nghĩa trên nền văn hiến của mảnh đất quê hương.

Tại Lễ kỷ niệm, sau bài diễn văn khai mạc sâu sắc của đồng chí Phạm Văn Định - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã; đồng chí Lê Hữu Toản, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã đã đánh trống Khai lễ. Nghệ sĩ ưu tú Quốc Phòng - Phó Giám đốc Nhà hát chèo Hà Nội đã trình bày bài Chúc văn tưởng niệm thân thế sự nghiệp Thái tổ Mạc Đăng Dung.

Tiếp đó, các đại biểu đã cùng nhau làm lễ dâng hương trước lư hương trung thiên, kính cẩn nghiên mình trước anh linh Thái tổ Mạc Đăng Dung và các tiên đế, tiên vương vương triều Mạc khai sáng, độ trì cho "Quốc thái Dân an, cho phong thuận, vũ điều, cho nhân khang, vật thịnh" cho thành phố Hải Phòng và xã Kiến Hưng phát triển hưng thịnh trong kỷ nguyên mới…

Lễ kỷ niệm 484 năm ngày mất của Thái tổ Mạc Đăng Dung là một sự kiện chính trị, văn hóa nhằm ôn lại, tôn vinh thân thế sự nghiệp, những đóng góp to lớn của Mạc Thái Tổ và Vương triều Mạc trong lịch sử dân tộc. Đồng thời quảng bá di tích Vương triều Mạc, phát huy những nét văn hóa độc đáo, những lễ hội tâm linh của vùng đất Dương Kinh xưa đến các tầng lớp Nhân dân, bạn bè, du khách gần xa.

Qua đó, nhắc nhở thế hệ con cháu trên quê hương Kiến Hưng hôm nay luôn biết hướng về nguồn cội, tôn trọng các giá trị lịch sử, tri ân các bậc tiền nhân đã có công lao to lớn tạo lập giang sơn, đất nước; phát huy tinh thần cống hiến, khát vọng xây dựng quê hương Kiến Hưng trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Một số hình ảnh tại lễ kỷ niệm: