Tìm đến đền thờ và khu lăng mộ thứ hậu của thái tổ Mạc Đăng Dung

Tìm đến đền thờ và khu lăng mộ thứ hậu của thái tổ Mạc Đăng Dung.

Phan Đăng Nhật

Ngày 3 tháng 7 năm 2012 vừa qua, chúng tôi (Phạm Huy Khang, Phan Đăng Thuận, Phan Đăng Nhật ) đi Vĩnh Phúc tiếp tục tìm hiểu khảo sát để làm bộ phim tư liệu phục vụ hội thảo khoa học  “ nhà Mạc và hậu duệ trên đất Vĩnh Phúc”

Trước đó, có nghe nói qua về đền thờ của thứ hậu, nhưng chưa “ sở thị”, chúng tôi nhờ anh Nguyễn Văn Hạnh đi tìm hiểu trước. Hôm nay anh Hạnh dẫn đường. Đền thờ Bà được nhân dân gọi là Đền bà chúa Lối. Ngày xưa đây là làng Lối, sau đổi thành Xuân Lôi. Tên làng thành tên Bà chúa.

Đến nơi, chúng tôi được tiếp chuyện ông Nguyễn Thiệu Thăng, chủ nhang, đồng thời là hậu duệ của Bà. Mọi di tích, giấy tờ liên quan hầu như đã mất hết. May thay, nhà đền còn giữ được bài văn bia mộ được chép lại trên giấy bằng chữ Hán và dịch ra quốc ngữ.

Qua bài văn, được biết Bà tục danh là Nguyễn Thị Ngọc Lãng, được tặng hiệu Thái chiếu viên, xuất thân từ một gia đình danh gia vọng tộc. Ông nội làm Thượng thư bộ Hộ. Bà “ Bẩm sinh thiên tính, dáng vẻ đoan trang, tính tình hiền hậu,...thảo hiền đức hạnh, chăm chỉ lễ phép”…

Bà sinh năm 1507, mất năm 1537 ( niên hiệu Đại Chính thứ 8, thời vua Mạc Đăng Doanh), hưởng dương 30 năm. Khi Bà lâm bệnh, triều đình cử thái y, cấp nhiều tiền bạc, hết lòng chạy chữa. Sau chuyển về quê nhà tiếp tục điều trị. Bệnh tình vẫn không thuyên giảm. Chính kỵ của Bà ngày 1/4 hàng năm. Bà được an táng ở cánh đồng  “ lò ấp”, còn gọi là đồng Chén, mộ phần theo “ đoài sư chấn hương”.

Chúng ta chân thành cảm ơn bà con Xuân Lôi và bà con họ Nguyễn Thiệu đã chăm sóc hương khói nhiều thế kỷ nay. Từ nay con cháu họ Mạc xa gần nhớ ngày giỗ của Bà ngày 1/4 Âm lịch đến thôn. Cây Phấn, xã Xuân Lôi, huyện Lập Thạch, Vĩnh Phúc dâng hương tưởng niệm.